ژن، کەر و سەگی ڕەش: ئەو فەرموودەیەی قووڵایی دژایەتیی ئیسلام بۆ ژنان ئاشکرا دەکات

هەموو کات داکۆکی کارانی ئیسلامی بانگەشەی ئەوە دەکەن کە ئیسلام "ڕێز لە ژنان دەگرێت."

بەڵام کاتێک سەیری دەقە بنچینەییەکانی ئیسلام دەکەین، وێنەیەکی زۆر جیاواز و ترسناک دەبینین. یەکێک لە دیارترین نموونەکان ئەو فەرموودەیەیە کە محەمەد، پێغەمبەری ئیسلام، بە ڕاستەوخۆ ژن دەخاتە ڕیزی کەر و سەگی ڕەشەوە و دەڵێت هەرسێکیان "نوێژی پیاو بەتاڵ دەکەنەوە" ئەگەر بە بەردەمیدا تێپەڕن.

ئەم فەرموودەیە لە "سەحیحی موسلیم"دا هاتوە بە ژمارەی 510/511 ، کە یەکێکە لە دوو سەرچاوە هەرە باوەڕپێکراوەکەی سوننە. موسڵمانان لە دوای قورئان بە گرینگترین کتێبی خۆیانی دەزانن کە هەموو ئەوەی لە سەحیحی موسلیمدایە "سەدا سەد ڕاست و دروستە". کەواتە دەرەنجامەکانی ئەم دەقە ڕوونن و ناکرێت لێی هەڵبێیت.

ئەبو زەر دەگێڕێتەوە:

«پێغەمبەری خوا محمد) فەرموویەتی: ژن، کەر و سەگی ڕەش نوێژ دەبڕن (بەتاڵی دەکەنەوە) ئەگەر بە بەردەم نوێژخوێنەکەدا تێپەڕن.

ئەبو زەر پرسیاری کرد: «جیاوازی چییە لە نێوان سەگی ڕەش و سەگی سوور یان زەرد؟»

پێغەمبەر (محمد) وەڵامی دایەوە: «سەگی ڕەش شەیتانە.»

ئەمە گێڕانەوەیەکی ضعیف نییە. و جێگای مشتومڕ نییە. ئەمە فەرموودەیەکی "سەحیح"ـە و بەپێی رای کۆی زانایاینی ئیسلام حوکمی شەرعیی لەسەر دادەمەزرێت.

بۆچی ژنێک نوێژی پیاوێک "بەتاڵ" دەکاتەوە؟

زانایانی ئیسلام ئەم فەرموودەیەیان بە شێوەیەک شەرح کردووە کە ئەو گریمانە شاراوە مەترسیدارانەی ناو هزری ئیسلامی ئاشکرا دەکات:

١. ژنان بە سروشت سەرچاوەی "فیتنە" و ئاژاوەی سێکسین** فیقهی ئیسلامی بەردەوام مامەڵە لەگەڵ ژن دەکات وەک سەرچاوەیەکی شاراوە بۆ "فیتنە". تەنانەت سەیرکردنی ژنێک لەلایەن پیاوێکەوە، ئەگەر بەبێ مەبەستیش بێت، وەک مەترسییەک بۆ سەر پاکیی پیاوەکە سەیر دەکرێت. لۆژیکی پشت ئەم فەرموودەیە ئەوەیە: ئەگەر ژنێک بە بەردەم پیاوێکی نوێژخوێندا بڕوات، پیاوەکە لە ڕووی سێکسییەوە سەرقاڵ دەکات و خەیاڵی دەبات کەواتە نوێژەکەی بەتاڵ دەبێتەوە . ئەم تێڕوانینە ژنان دەکاتە گوناحێکی گەڕۆک"، کە تەنها بوونیان بە مەترسی دادەنرێت.

٢. نوێژ کردنی پیاو گرینگترە لە ئازادی ژنان

فەرموودەکە ناڵێت پیاو دەبێت کۆنترۆڵی نەفسی خۆی بکات. بەڵکو دەڵێت جەستەی ژن، تەنانەت ئەگەر بە تەواویش داپۆشراو بێت، کارێکی پیرۆزی پیاو تێکدەدات. پەیامەکە ڕوونە: پەرستشی پیاو گرنگە. بوونی ژن کێشەیە.

٣. بە یەک چواندنی ژنان بە کەر و سەگی ڕەش

بۆچی ناوی ژن لە پاڵ کەر و سەگدا هاتووە؟

چونکە لە شەریعەتی ئیسلامدا، کێشەکە مرۆڤبوونی ژنەکە نییە. بەڵکو مەسەلەکە "کاریگەرییەتی لەسەر نوێژ". بوونی ژن وەک تەنێکی فیزیایی و "بەربەستێکی ماددی" پۆلێن کراوە. ئەم لۆژیکە بەهای مرۆڤبوونی ژن دادەماڵێت و دەیخاتە ئاستی کۆسپێکی ڕیتواڵی.

بۆچی سەگی ڕەش بە "شەیتان" ناودەبرێت؟

ئەم ڕستەیە بۆ موسڵمانانی سەردەم زۆر جێگەی شەرمەزارییە، بەڵام بەشێکی دانەبڕاوە لە فەرموودەکە: *"سەگی ڕەش شەیتانە."* لە عەرەبستانی پێش ئیسلامدا، ئاژەڵی ڕەش وەک نیشانەی شووم (بەدبەختی) و ڕۆحی خراپ سەیر دەکرا. محەمەد هەمان خورافیاتی دووبارە کردەوە و کردی بە بەشێک لە ئایین. زانایانی وەک **ئیبن تەیمییە** و **ئیبن قەییم** جەختیان لەسەر ئەمە کردووەتەوە و دەڵێن "سەگی ڕەش سیفاتی شەیتانیی زیاتری هەیە." ئەمە دەیسەلمێنێت کە ئیسلام لە خورافیاتی کولتووری دوور نییە، بەڵکو هەڵیلووشیوە و وەک یاسای ئایینی پاراستوویەتی.

ژن‌کوژی لەم دەقەدا حاشا هەڵنەگرە

هیچ پاساوێکی مۆدێرنی ئیسلامی ناتوانێت ئەو ڕاستییە بشارێتەوە کە:

ژن وەک کەر مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت.

ژن وەک سەگ مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت.

بوونی ژن وەک هەڕەشە بۆ سەر پەرستشی پیاو سەیر دەکرێت.

گریمانەکە ئەوەیە کە جەستەی ژن لە بنەڕەتدا "سێکسی" و "ناپاکە".

دەقەکە لۆمەی جەستەی ژن دەکات، نەک بێ‌دەسەڵاتیی پیاو لە کۆنترۆڵکردنی خۆیدا.

ئەمە لێدوانێکی هەرەمەکی نییە

ئەمە هەڵە تێگەیشتن نییە.

ئەمە فەرموودەیەکی یاساییە کە مێژوویەکی فیقهی و کەلامی هەیە.

ئەگەر ئیسلام "ڕێز لە ژن دەگرێت"، بۆچی پێغەمبەرەکەی بەم شێوەیە سووکایەتییان پێ دەکات؟

ئەم فەرموودەیە بەڵگەیەکی بەهێز و پۆڵایینە دژی هەموو بانگەشەیەکی یەکسانیی جێندەری لە ئیسلامدا .

وێنە گەورەکە: ئیسلام ژن وەک وەسوەسە و و پیسی دەبینێت

ئەم فەرموودەیە حاڵەتێکی تاک و دابڕاو نییە.

بەڵکو بە تەواوی دەگونجێت لەگەڵ دەقە ئیسلامییەکانی دیکەدا کە:

لۆمەی ژن دەکەن بەوەی هۆکاری "فیتنە"ن.

ڕێگە لە ژن دەگرن جوانیی خۆیان دەرخەن.

ئازادی ژن سنووردار دەکەن.

پیاو دەکەن بە "وەلی ئەمر" و سەرپەرشتیاری ژن.

ڕێگە دەدەن پیاو لە ژنەکەی بدات (قورئان، النساء: ٣٤).

دەڵێن زۆربەی دانیشتوانی دۆزەخ ژنانن (سەحیحی بوخاری ١٠٥٢).

دەڵێن ژنان لە عەقڵ و دیندا نوقسانن (سەحیحی بوخاری ٣٠٤).

لە هەموو ئەم دەقانەدا ژن وەک شتێک مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت کە هەڕەشە لە پیرۆزی یان دەسەڵاتی پیاوان دەکات.

بۆچی ڕەخنەگرتن لەم فەرموودەیە گرنگە بۆ ئازادیی بیروڕا؟

کاتێک ملیۆنان کەس باوەڕیان وایە ئەم قسانە پیرۆزن، شێوازی مامەڵەکردن لەگەڵ ژنان لە جیهانی ئەمڕۆدا دیاری دەکات.

ئەمڕۆش شوێنەواری ئەم بیرکردنەوەیە دەبینین لە:

یاسا توندەکانی حیجاب.

جیاکاریی ڕەگەزی .

قەدەغەکردنی ژنان لە پۆستە گشتییەکان.

ئەو دابونەریتانەی کە لۆمەی ژن دەکەن گوایە پیاو لە ڕێ دەردەکەن.

ئەو وتارانەی کە ژن وەک بوونەوەرێکی گوناهبار یان مەترسیدار وێنا دەکەن.

ڕەخنەگرتن لەم دەقانە پێویستییەکی ژیانییە بۆ هەر کەسێک کە بڕوای بەمانە هەبێت:

یەکسانیی ژن و پیاو.

مافەکانی مرۆڤ.

ئازادیی تاکەکەسی.

سێکۆلاریزم.

ئازادیی بیروڕا.

سەرچاوەکان

سەحیحی موسلیم ٥١٠، ٥١١ (کتاب الصلاة).

سونەنی ئەبی داوود ٧٠٢ (گێڕانەوەی هاوشێوە).